ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալները թույլ են տալիս վերլուծել պետական բյուջեի ծախսերի և եկամուտների հիմնական միտումները 2024թ․ հունվար-նոյեմբեր ամիսներին։ Տվյալները ընդգծում են տնտեսության տարբեր ոլորտներում ֆինանսավորման մակարդակի փոփոխությունները և բյուջետային պակասուրդի աճի հիմնական գործոնները։
Եկամուտներ և ծախսեր
2024թ․ հունվար-նոյեմբերին ՀՀ պետական բյուջեի եկամուտները կազմել են 2,269 մլրդ դրամ, ինչը 199․2 մլրդ դրամով կամ 9․6%-ով ավելի է, քան 2023թ․ համադրելի ցուցանիշը։
Մինչդեռ, նույն ժամանակահատվածում ծախսերը կազմել են 2,501 մլրդ դրամ, ինչը 368․7 մլրդ դրամով կամ 17․2%-ով գերազանցում է նախորդ տարվա համապատասխան ցուցանիշը։
Այսպիսի ծախսերի աճի հետևանքով բյուջետային պակասուրդը կազմել է 232․2 մլրդ դրամ, աճելով 169․5 մլրդ դրամով։
Նոյեմբեր ամսվա տվյալներ
2024թ․ նոյեմբեր ամսվա ընթացքում բյուջեի եկամուտները կազմել են 195․4 մլրդ դրամ, ծախսերը՝ 216․2 մլրդ դրամ, իսկ պակասուրդը՝ 20․7 մլրդ դրամ։
Ծախսերի վերլուծություն ըստ ոլորտների
Տվյալները ցույց են տալիս, որ պետբյուջեի ծախսերի աճը հիմնականում պայմանավորված է սոցիալական, կրթական և հանրային ծառայությունների ոլորտների բյուջեի ավելացմամբ։
- Ընդհանուր բնույթի հանրային ծառայություններ
Ծախսերը աճել են 32․1%-ով՝ հասնելով 615,892.8 մլն դրամի։ - Պաշտպանության ոլորտ
Աճը կազմել է 4․7%, իսկ ծախսերը՝ 408,489.4 մլն դրամ։ - Հասարակական կարգ, անվտանգություն և դատական գործունեություն
Ծախսերը աճել են 10․6%-ով՝ կազմելով 191,074.7 մլն դրամ։ - Տնտեսական հարաբերություններ
Այս ոլորտի ծախսերը նվազել են 0․7%-ով՝ կազմելով 158,815.1 մլն դրամ։ - Շրջակա միջավայրի պաշտպանություն
Ծախսերը աճել են 29․4%-ով՝ կազմելով 8,262.4 մլն դրամ։ - Բնակարանային շինարարություն և կոմունալ ծառայություններ
Աճը կազմել է 55․5%, ծախսերը՝ 12,208.7 մլն դրամ։ - Առողջապահություն
Ծախսերը աճել են 10․6%-ով՝ կազմելով 131,575.2 մլն դրամ։ - Կրթություն
Ծախսերի աճը կազմել է 22․8%, և ծախսերը հասել են 180,369.8 մլն դրամի։ - Սոցիալական պաշտպանություն
Աճը եղել է 21․2%, ծախսերը՝ 759,248.9 մլն դրամ։ - Հանգիստ, մշակույթ և կրոն
Ծախսերը նվազել են 4․9%-ով՝ կազմելով 35,177.2 մլն դրամ։
Հիմնական հետևություններ
2024թ․ պետական բյուջեի ծախսերի աճը ցույց է տալիս պետական ոլորտի տարբեր ուղղություններով ծախսերի ավելացման միտումը։ Սոցիալական պաշտպանության, կրթության և հանրային ծառայությունների ոլորտներում ծախսերի զգալի աճը վկայում է դրանց առաջնահերթ կարևորության մասին։
Միևնույն ժամանակ, տնտեսական հարաբերությունների և հանգստի, մշակույթի ու կրոնի ոլորտներում ծախսերի նվազումը կարող է ազդել համապատասխան ծրագրերի իրականացման տեմպերի վրա։
Բյուջետային պակասուրդի ավելացումը հուշում է, որ ապագայում անհրաժեշտ կլինի առավել արդյունավետ բյուջետային քաղաքականություն՝ ֆինանսական կայունության պահպանման համար։
