Աշխատանքն այլևս նույնը չէ. ինչպե՞ս է ԱԲ-ն փոխում աշխատաշուկան, և ինչպե՞ս պատրաստվել այս ալիքի ազդեցությանը
Անորոշություն․ սա է մեր նոր իրականությունը
2025-ին աշխատաշուկան հայտնվել է առանց նախադեպի անցումային փուլում։ Մասնագիտություններն անհետանում են, ստեղծվում են նորերը, իսկ շատերն էլ պահանջում են լրիվ այլ հմտություններ։ Այդ փոփոխությունների առանցքում է արհեստական բանականությունը (ԱԲ)՝ հատկապես գեներատիվ և agentic տեխնոլոգիաները։
McKinsey Talks Talent փոդքասթում Indeed պլատֆորմի գլխավոր տնտեսագետ Սվենյա Գուդելը հաստատում է՝ «Մի բառ է, որը ճիշտ է նկարագրում իրավիճակը՝ անորոշություն»։
Աշխատանքը փոխվում է, հմտություններն են առաջնահերթ
Արդեն նկատվում է հստակ միտում՝ պահանջարկը կտրուկ աճում է այն աշխատակիցների հանդեպ, որոնք ոչ թե պարզապես ունեն փորձ, այլ տիրապետում են ժամանակակից գործիքների՝ գեներատիվ ԱԲ-ից մինչև տվյալների վերլուծություն։ «Հմտություններն են դառնում նոր արժույթը», ասում է Գուդելը։
Աշխատանքի որոնողներն այժմ ընդգծում են ոչ թե անցած տարիների փորձը, այլ՝ գործնական կարողությունները։ Այժմ նույնիսկ արագ սպասարկման ոլորտի աշխատակիցներն իրենց ռեզյումեներում նշում են GPT-ի, Canva-ի կամ ChatGPT-ի հետ աշխատանքի հմտություններ։
Սկսնակների համար բարդ շրջան է սկսվում
Սկսնակ մասնագետների համար ստեղծվել է աննախադեպ մրցակցային միջավայր։ Շատ ընկերություններ հրաժարվում են հաճախորդների հետ աշխատող հաստիքներից՝ դրանք փոխարինելով ավտոմատացված գործիքներով կամ պարզապես նվազեցնելով աշխատակիցների թիվը։ Ընդ որում՝ նոր տեխնոլոգիաները ավելի հաճախ փոխարինում են ոչ թե ֆիզիկական աշխատանքը, այլ՝ մտավոր՝ ծրագրավորող, հաշվապահ, շուկայագետ։
Այս համատեքստում, հարցը հետևյալն է՝ ի՞նչ պետք է անի սկսնակ մասնագետը։ Պատասխանը պարզ է․ ձեռք բերել գոնե մեկ տեխնոլոգիական գործիքի վստահ օգտագործման հմտություն՝ լինի դա Notion, GPT, Power BI, թե Salesforce։
Նոր մասնագիտություններ. ինչպես պատրաստվել վաղվա կարիերային
Պատմությունը սովորեցնում է՝ տեխնոլոգիան ոչ միայն ոչնչացնում է աշխատատեղեր, այլ նաև ստեղծում նորերը։ Եվ արհեստական բանականությունն այս առումով բացառություն չէ։ Ահա մի քանի նոր և պահանջարկ ունեցող ուղղություններ, որոնք արդեն գրանցվում են միջազգային և հայաստանյան հարթակներում.
- ԱԲ խորհրդատու
- AI տեխնոլոգիաների վաճառքի մասնագետ
- Prompt ինժեներ՝ AI-ի ճիշտ հրահանգներով աշխատելու համար
- Տվյալների ճարտարապետ
- ԱԲ-ի վրա հիմնված պրոդուկտների UX հետազոտող
Այս բոլոր մասնագիտությունները պահանջում են միջոլորտային հմտություններ, տեխնոլոգիական իմացություն՝ զուգորդված հաղորդակցման, վերլուծության և բիզնեսի ըմբռնմամբ։
Գործատուներ, ուշադրություն, չեք կարող բավարարվել անցյալի չափանիշներով
Գուդելը զգուշացնում է․ «Եթե հինգ տարի առաջ դուք աշխատանքի էիք ընդունում մի անձի, այդ նույն հաստիքը այսօր կարող է լրիվ այլ հմտություններ պահանջել։ Եվ գուցե ընդհանրապես պետք չլինի մարդ»։
Գործատուները պետք է վերանայեն՝
- ինչպես են ձևակերպում հաստիքների պահանջները,
- արդյոք պատրաստ են ներգրավել մասնագետներ, ովքեր ունեն փորձ՝ ոչ թե ֆորմալ կրթությամբ, այլ գործնական հմտություններով,
- ինչ լրացուցիչ կրթական կամ վերապատրաստման ծրագրեր կարող են առաջարկել իրենց թիմերին։
Հայաստանի մարտահրավերները և հնարավորությունները
Հայաստանում, որտեղ ծառայությունների ոլորտը զբաղեցնում է աշխատաշուկայի մեծ մասը, և արտագաղթի խնդիրը շարունակում է մնալ, այս ալիքը կարող է ունենալ երկու կողմ․
- Վտանգ. եթե կրթական համակարգը չհամապատասխանի նոր պահանջներին, և երիտասարդները դուրս մղվեն միջազգային մրցակցությունից։
- Հնարավորություն. եթե ԱԲ հարթակներն օգտագործվեն վերապատրաստման, փոքր թիմերով գլոբալ բիզնես ստեղծելու և միջազգային պատվերներ սպասարկելու համար։
***
Աշխատաշուկայի ապագան արդեն եկել է։ Այն տարբերվում է բոլոր այն մոդելներից, որոնց սովոր էինք։ Դա մի աշխարհ է, որտեղ լավագույն աշխատատեղերը կհասնեն ոչ թե ամենափորձառուին, այլ ամենահարմարեցվողին։ Ուստի՝ հիմա ճիշտ ժամանակն է սովորելու, փորձարկելու, ճկուն մնալու և չվախենալու ԱԲ-ից, այլ աշխատելու դրա հետ։
*հոդվածը պատրաստելիս օգտագործվել է նաեւ ԱԲ
